De komende maanden mag ik bestuur en directie van GGZ Friesland adviseren bij de contractering van de ZVW en Forensische Zorg.                 Een mooie opdracht waar ik met veel plezier aan begonnen ben binnen het zorgverkoopteam.

Boekrecensie Psychologie in de boardroom (2019) van René Ravenhorst en Cora Reijerse

Het boek Psychologie in de boardroom geeft inzicht in gedrag en cultuur in de raad van toezicht en raad van commissarissen (RvT/C).Vanzelfsprekendheden in denken en samenwerken worden onder de loep van de arbeid- en organisatiepsychologie genomen langs drie belangrijke thema’s: informatieverwerking en besluitvorming, samenwerking en conflicthantering en betekenisgeving en sociale identiteit.De auteurs zijn psychologen en gedragsexperts en hebben zelf ervaring met toezichthouden en besturen.

In het eerste thema wordt het fenomeen ‘toezicht’ onderzocht in de context van de maatschappij, de organisatie en het domein waarin het toezicht plaatsvindt. Hoewel governance en wettelijke kaders de kwaliteit van het toezicht trachten te bewaken, wordt die kwaliteit uiteindelijk bepaald door de mensen én de concrete praktijk. Bij het verwerken van informatie en het nemen van beslissingen kunnen zich echter allerlei problemen voordoen. Er is grote zorgvuldigheid vereist omdat de consequenties van besluiten vaak groot zijn en noch bestuurders, noch toezichthouders onfeilbaar zijn. Bugs, bias en framing zijn enkele psychologische verschijnselen die het de toezichthouder en bestuurder daarbij niet gemakkelijk maken en worden uitgelegd met gebruik van vele onderzoeksvoorbeelden en verwijzingen naar theorieën uit de psychologie.

Het functioneren van de RvT/C is de verantwoordelijkheid van de raad zelf. Er is immers geen sprake van toezicht op toezicht. Toezichthouden is mede daarom bij uitstek teamwerk. Beperkingen in investering in tijd en ontmoetingsmomenten maken het ontwikkelen van een team een bijzondere uitdaging. Samenwerking en conflicthantering als tweede thema wordt wederom beschreven langs modellen en wetenschappelijk onderzoek over succesfactoren van succesvolle teams en de verschillende conflicttypes en het oplossen ervan. Het (h)erkennen van conflicten en de bereidheid zich te verdiepen in elkaars standpunt zijn de sleutel tot het oplossen ervan. Lukt het de raden deze sleutel te vinden?

Betekenisgeving als derde thema, is een sociaal en continu proces. Oordeelsvorming over feiten, omstandigheden, betrokkenen en het proces in het kader van bepaalde (organisatie)doelstellingen, leidt tot betekenisgeving. Zelfreflectie en de dialoog zijn essentiële vaardigheden voor ieder individu én de voltallige raad. Stelligheid en eenzijdigheid vormen risico’s voor het functioneren van een raad. Voortdurend reflecteren op eigen vooronderstellingen en erkennen dat er niet één waarheid is dragen bij aan een professioneel bewustzijn van de RvT/C en daarmee aan waarde creatie voor de stakeholders.

Langs de drie genoemde thema’s geeft dit boek inzicht in de mechanismen die spelen bij het toezichthouden, zowel op de inhoud als op het proces, binnen de verscheidene contexten waarin toezicht vorm krijgt. Dat (zelf)bewustzijn en (zelf)reflectie onontbeerlijk zijn bij de verantwoordelijkheid van de individuele toezichthouder én het team, wordt duidelijk gemaakt met concrete herkenbare casussen en theorieën.  Die combinatie maakt het boek ook voor niet-psychologen goed leesbaar. De schrijfstijl is niet in elk hoofdstuk even vlot en de citaten tussen de hoofdstukken (Wil je snel gaan, ga alleen. Wil je ver komen, ga samen) zijn soms wat obligaat. Met aanbevelingen over o.a. het investeren in de samenwerking en het expliciteren van de visie op toezicht beoogt dit boek de toezichthouder te inspireren om met plezier en vitaliteit toezicht te houden. Dat doet het bij vlagen ook wel, maar het benadrukt vooral de waarde van psychologen en de psychologie in organisaties en toezichtland. Of de gemiddelde toezichthouder daar nu écht geïnspireerd van raakt, waag ik te betwijfelen. Maar dat we door te reflecteren en ons oordeel uit te stellen beter worden, dat weet ik wel zeker!

Covid-19 en Springtijd

Ook voor Springtijd is het een rare tijd. De stilte om ons heen geeft tijd tot bezinning. Wat doet er nu werkelijk toe wanneer de wereld een pandemie treft met zoveel slachtoffers? Wat draagt op dit moment het meeste bij aan een gezonde samenleving? Afstand houden. Ik werk thuis en vermijd contacten. Niet omdat ik dat prettig vindt, maar omdat ik geloof dat het nu noodzakelijk is om uit deze crisis te komen. Gelukkig kan ik schrijven en is geen dag hetzelfde, dus ik hou vol. U ook? Alleen samen komen we hier uit!

Nieuws

Programmamanagement bij GGZ Friesland

Het GGZ-terrein in Franeker zou als een park ingericht moeten worden en niet als een verlengstuk van een woonwijk. ,,Neem het vakantiepark Hof van Saksen in Drenthe als voorbeeld.”

Die tip gaven de leden van welstandscommissie Hûs en Hiem donderdag aan GGZ Friesland en de gemeente Waadhoeke. GGZ Friesland liet een masterplan voor het terrein in Franeker toetsen.

Gebouwen worden eilanden op het terrein

Daarnaast is het de bedoeling het hoofdgebouw te renoveren en daar het restaurant, de kwekerij en de dagbesteding te centreren. Bovendien komen er huizen voor beschermd wonen, een zorg die nu nog in het centrum van Franeker wordt aangeboden.

Tot slot wil GGZ Friesland aan de kant van de Burgemeester J. Dijkstraweg in 2025 locaties van maximaal twee verdiepingen bouwen voor intensieve verpleegzorg aan 40 tot 45 ouderen met een psychiatrische aandoening. Deze zorg wordt nu nog verleend in Harlingen en Heerenveen.

Volgens de eerste schetsen van Adema Architecten krijgt het terrein een opener karakter. Er komt volgens dat plan meer ruimte voor waterpartijen en er komt een nieuwe doorgaande route over het terrein, dat grotendeels openbaar toegankelijk is.

De gebouwen worden eilanden op het terrein, lichtte landschapsontwerper Boukje Zeinstra toe. Verder wordt er gedacht aan een dierenweide en sport- en spelgelegenheden langs de routes.

Patiënten en cliënten kweken eigen voedsel

Het GGZ-terrein is nog maar de helft van wat GGZ Friesland er in de jaren negentig bezat, lichtte vastgoedadviseur René Meijer toe. Toen is de helft van het gebied verkocht, inclusief Groot Lankum. De gebouwen die er in de jaren zeventig en tachtig zijn gebouwd wil GGZ Friesland slopen en vervangen door nieuwbouw. De gesloten klinieken stammen van begin deze eeuw en kunnen blijven staan, schetste Meijer.

Volgens programmamanager Ingemarit van der Wal is de visie van GGZ Friesland gericht op gezond en groen. ,,Veel naar buiten, er op uit, sporten en gezonde voeding.”

Patiënten en cliënten kweken als dagbesteding hun eigen voedsel op het terrein, dat ze er zelf verwerken in het restaurant. ,,De hele cyclus van zaaien, oogsten en eten hebben we te pakken.”

In totaal wil GGZ Friesland in zeven jaar tachtig miljoen euro investeren in vernieuwbouwplannen. Dat is inclusief nieuwbouw voor het Jelgerhuis in Leeuwarden. De gemeente Waadhoeke staat positief tegenover de ontwikkelingen in Franeker, liet een vertegenwoordigster weten. ,,Op het eerste gezicht verandert er qua functie niet veel.”